Tìm hiểu về bộ định tuyến: định nghĩa, nguyên lý hoạt động và phân loại

Bộ định tuyến chịu trách nhiệm điều phối lưu lượng dữ liệu trong mạng máy tính, đảm bảo dữ liệu được gửi đến đúng đích một cách hiệu quả. Trong bài viết này, Cáp Viễn Thông Hà Nội sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên lý hoạt động của các loại Router phổ biến và đưa ra lời khuyên giúp bạn chọn thiết bị phù hợp.

Định nghĩa và vai trò của bộ định tuyến

Bộ định tuyến là gì?

Bộ định tuyến hay còn gọi là Router, được biết đến là một thiết bị mạng có chức năng chuyển tiếp các gói dữ liệu giữa mạng máy tính khác nhau. Bằng khả năng điều phối, Router đảm bảo các yêu cầu từ điện thoại, máy tính bảng hay laptop tìm được đúng đường đi trên internet và dữ liệu phản hồi trở về đúng thiết bị gửi.

Vai trò của Router

Router có vai trò chính là chia sẻ internet tới nhiều thiết bị khác trong cùng một lớp mạng. Điều này có nghĩa là nhiều thiết bị, nhiều người dùng trong nhà có thể kết nối và cùng sử dụng được mạng internet đồng thời.

Hình ảnh bộ định tuyến Router dùng trong mạng gia đình

Phân biệt với Modem

Thiết kế của bộ định tuyến và modem có nhiều điểm tương đồng khiến nhiều người sử dụng dễ nhầm lẫn. Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hai thiết bị này, hãy xem bảng dưới đây:

 Tóm lại: Hiểu một cách đơn giản là modem giúp bạn kết nối với mạng nhà cung cấp còn Router giúp bạn chia sẻ kết nối đó cho nhiều thiết bị trong nhà.

Nguyên lý hoạt động của bộ định tuyến

Sơ đồ nguyên lý hoạt động của bộ định tuyến Router trong mạng máy tính

Bộ định tuyến hoạt động chủ yếu ở tầng mạng (Network Layer) – tầng 3 mông hình OSI (mô hình gồm 7 tầng: Tầng vật lý, tầng liên kết dữ liệu, tầng mạng, tầng giao vận, tầng phiên, tầng trình diễn và tầng ứng dụng). Tại tầng này Router sẽ thực hiện quá trình phân tích thông tin địa chỉ trong gói dữ liệu và sử dụng bảng định tuyến để chọn đường đường đi tối ưu.

• Quá trình định tuyến (Routing): Khi gói dữ liệu được gửi tới Router, thiết bị sẽ kiểm tra địa chỉ IP đích của gói liệu để biết địa chỉ đến. Sau đó Router sẽ tham khảo một bảng lưu trữ thông tin về các đường mạng đã biết, xác định cổng đi tốt nhất. Bước tiếp theo sẽ chuyển gói tin đó qua cổng mạng tương ứng để đi đến đích hoặc đi đến một Router tiếp theo trên đường đi.
• NAT và DHCP: NAT (Network Address Translation) cho phép nhiều thiết bị trong mạng nội bộ (dùng IP riêng) chia sẻ một địa chỉ IP công cộng duy nhất khi truy cập Internet. Trong khi DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) cho phép tự động cấp phát địa chỉ IP cho tất cả các thiết bị mới kết nối vào mạng của bạn, giúp việc quản lý mạng trở nên dễ dàng.

Các loại bộ định tuyến phổ biến

Phân loại theo kết nối

• Router có dây (Wired Router): Đây là mẫu bộ định tuyến chỉ sử dụng các cổng Ethernet (LAN) để kết nối, phù hợp cho các thiết bị cần tốc độ và độ ổn định cao.

Bộ định tuyến có dây dùng cho mạng LAN

• Router không dây (Wireless Router/Router WiFi): Đây là mẫu router được sử dụng phổ biến bởi thiết bị tích hợp chức năng định tuyến và điểm truy cập không dây, cho phép các thiết bị di động kết nối qua sóng wifi.

Router WiFi không dây phủ sóng mạng gia đình

Phân loại theo công nghệ và quy mô

• Router chuẩn: Thường sử dụng kết nối máy tính và các thiết bị khác với internet, phù hợp cho khu sinh hoạt gia đình có diện tích nhỏ hoặc văn phòng nhỏ.
• Router Mesh WiFi: Nhiều đơn vị hoạt động cùng nhau để tạo ra một mạng wifi đồng nhất và phủ rộng khắp, người dùng có thể tự động chuyển đổi giữa các đơn vị mà không bị gián đoạn. Loại Router này rất lý tưởng cho nhà nhiều tầng hoặc khu vực rộng.
• Router doanh nghiệp (Enterprise Router): Thiết bị được thiết kế để sử xử lý lưu lượng lớn, có hỗ trợ các tính năng bảo mật nâng cao như VPN, cân bằng tải và quản lý nhiều người dùng. Bộ định tuyến này phù hợp sử dụng kết nối nhiều văn phòng chi nhánh của một công ty.
• Bộ định tuyến lõi: Là những loại bộ định tuyến hiệu suất cao sử dụng làm mạch chính để chuyển tiếp dữ liệu tốc độ cao.

Các tiêu chí quan trọng khi chọn mua bộ định tuyến

Các tiêu chí quan trọng khi chọn mua bộ định tuyến WiFi

• Chuẩn WiFi (WiFi Standard): Mỗi chuẩn wifi có tốc độ và hiệu suất khác nhau. Chuẩn Wifi 5 (802.11ac) tốc độ ổn định cho hầu hết các vụ hiện nay. Chuẩn wifi 6 (802.11ax) được cải thiện hơn về tốc độ, hiệu suất và nhiều thiết bị cùng lúc.
• Băng tần (Band): Dual-band là loại tiêu chuẩn với 2.4GHz sử dụng phủ sóng xa còn 5GHz phủ sóng tốc độ nhanh ở phạm vi gần. Tri-band có thêm một băng tần 5GHz riêng biệt, thường dùng để giao tiếp nội bộ giữa các Node trong hệ thống Mesh hoặc cho các tác vụ chơi game, truyền phát 4K chuyên biệt.
• Tốc độ cổng kết nối: Router có cổng Gigabit Ethernet (1000 Mbps) có tốc độ cao hơn Fast Ethernet (100 Mbps). Nếu bạn có kết nối Internet tốc độ cao, hãy đảm bảo cổng WAN của Router hỗ trợ tốc độ này.

Cài đặt và quản lý cơ bản

Thiết lập nhanh

• Kết nối vật lý: Cắm dây mạng từ Modem vào cổng WAN (Internet) của Router
• Cấu hình: Dùng máy tính truy cập địa chỉ IP mặc định của Router (thường là 192.168.1.1 hoặc 192.168.0.1) và làm theo hướng dẫn.
• Thay đổi mật khẩu: Thay đổi tên mạng (SSID) và mật khẩu WiFi, cũng như mật khẩu truy cập giao diện quản lý Router.

Các tính năng quản lý nâng cao

• QoS (Quality of Service): Thiết lập độ ưu tiên cho các ứng dụng để đảm bảo trải nghiệm mượt mà.
• Parental Controls: Tính năng này cho phép phụ huynh hạn chế thời gian và nội dung truy cập Internet của con cái.

Bảo mật và khắc phục sự cố thường gặp

Tăng cường bảo mật Router:

Để tăng cường bảo mật, bạn nên sử dụng mật khẩu mạnh cho cả wifi và giao diện quản lý Router. Bạn nên sử dụng chuẩn mã hóa wifi mới nhất (WPA3 hoặc WPA2), đồng thời thường xuyên cập nhật Firmware để vá các lỗ hổng bảo mật.

Khắc phục sự cố:

• Mạng chậm, lag: Nguyên nhân đến từ việc có quá nhiều thiết bị kết nối, bạn nên khắc phục bằng cách khởi động lại Modem và Router, đồng thời kiểm tra băng thông.
• Sóng wifi yếu: Nguyên nhân đến từ vị trí lắp đặt Router sát sàn nhà, gần kim loại hoặc lò vi sóng. Để khắc phục bạn có thể nâng cấp nên thống Mesh wifi.
• Không truy cập được Internet: Tình huống này bạn nên kiểm tra đèn tín hiệu trên Modem và Router, sau đó thử kết nối trực tiếp với Modem để xác định lỗi nằm ở đâu.

Trên đây là những thông tin về bộ định tuyến được Cáp Viễn Thông Hà Nội tổng hợp, để giúp bạn hiểu rõ và khai thác chức năng hiệu quả. Nếu bạn đang tìm bộ định tuyến chính hãng, chất lượng cao với mức giá cạnh tranh, hãy liên hệ hotline 0904.608.606 để được tư vấn và báo giá.

Cáp Viễn Thông Hà Nội